Στοιχεία επικοινωνίας

Μαρία - Νεφέλη Παρασκευοπούλου – Γαλανοπούλου,

Συμβολαιογράφος Πατρών

Maria - Nefeli Paraskevopoulou – Galanopoulou,

Notary Public – Patras - Greece

Πλατεία Β. Γεωργίου Α΄ 7, Πάτρα, τκ 26221, τηλ.: 2610220656 – 6977375577 - 7 Vas. Georgiou A' Sq, p.c. 26221,

tel.: +302610220656 - +306977375577,

email:nefelimp@gmail.com

Συστεγάζεται με τον σύζυγό της Βασίλειο Γαλανόπουλο, δικηγόρο Πατρών / Vassileios K. Galanopoulos, LawyerPatras, Greece,

tel.: 2610220656 – 6934465461 - 7 Vas. Georgiou A' Sq, p.c. 26221, tel.: +302610220656 - +306934465461,

email: v-galanopoulos@hotmail.com


Σάββατο 11 Ιουλίου 2020

ΤρΕφΠατρών 89/2020 Σύμβαση πίστωσης με αλληλόχρεο λογαριασμό - Υπερημερία οφειλέτη - Σύμβαση ρύθμισης οφειλής - Διάρρηξη καταδολιευτικής δικαιοπραξίας -. Κατάρτιση σύμβασης πίστωσης με ανοιχτό (αλληλόχρεο) λογαριασμό. Υπερημερία οφειλέτη και σύναψη σύμβασης ρύθμισης οφειλής. Μεταβίβαση λόγω δωρεάς σε συγγενικό πρόσωπο περιουσιακών στοιχείων. Αποδείχθηκε ότι η επίδικη απαλλοτριωτική δικαιοπραξία έγινε με πρόθεση βλάβης της ενάγουσας. Απαγγελία υπέρ της ενάγουσας ολικής διάρρηξης της εν λόγω απαλλοτριωτικής πράξης (δωρεάς εν ζωή).

ΤρΕφΠατρών 89/2020

 

Σύμβαση πίστωσης με αλληλόχρεο λογαριασμό - Υπερημερία οφειλέτη - Σύμβαση ρύθμισης οφειλής - Διάρρηξη καταδολιευτικής δικαιοπραξίας -.

 

Κατάρτιση σύμβασης πίστωσης με ανοιχτό (αλληλόχρεο) λογαριασμό. Υπερημερία οφειλέτη και σύναψη σύμβασης ρύθμισης οφειλής. Μεταβίβαση λόγω δωρεάς σε συγγενικό πρόσωπο περιουσιακών στοιχείων. Αποδείχθηκε ότι η επίδικη απαλλοτριωτική δικαιοπραξία έγινε με πρόθεση βλάβης της ενάγουσας. Απαγγελία υπέρ της ενάγουσας ολικής διάρρηξης της εν λόγω απαλλοτριωτικής πράξης (δωρεάς εν ζωή).

 Αριθμός απόφασης 89/2020

ΤΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

 

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές Ανδρέα Κακολύρη, Πρόεδρο Εφετών, Σαλώμη Μούζουρα, Εφέτη και Αγγελική Τσώλα, Εφέτη - Εισηγήτρια - και τη Γραμματέα Αφροδίτη Γεωργίου.

 

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις 9-5-2019, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

 

Της Εκκαλούσας - Ενάγουσας: Ανώνυμης Τραπεζικής Εταιρίας με την επωνυμία «ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Δημήτριο Πιτσούνη.

 

Των Εφεσίβλητων - Εναγομένων: 1) …  και 2) …, αμφοτέρων κατοίκων Αμαλιάδας, οι οποίοι παραστάθηκαν μετά της πληρεξούσιας δικηγόρου τους Κρινιώς Τσάφα.

 

Η ενάγουσα και ήδη εκκαλούσα, με την από 28/7/2011 (αρ. εκθ. καταθ. ./2011) αγωγή της προς το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αμαλιάδας (τακτική διαδικασία) που στρέφεται εναντίον των εναγομένων και ήδη εφεσίβλητων, ζήτησε να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται σε αυτήν.

 

Το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο εξέδωσε την υπ' αριθμ. 35/2015 οριστική απόφαση του, με την οποία απέρριψε την αγωγή. Την απόφαση αυτή προσέβαλε η ενάγουσα με την από 20/12/2017 (αρ. εκθ. καταθ. ./27-12-2017) έφεση της προς το Δικαστήριο τούτο, που προσδιορίστηκε να συζητηθεί κατά τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της απόφασης αυτής. Η υπόθεση εκφωνήθηκε από τη σειρά του οικείου πινακίου και συζητήθηκε. Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων κατέθεσαν έγγραφες προτάσεις.

 

 

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

 

 

Η υπό κρίση από 20/12/2017 (αρ. εκθ. καταθ. ./27-12-2017) έφεση της ενάγουσας κατά της υπ' αριθμ. 35/2015 οριστικής απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αμαλιάδας, που εκδόθηκε κατ’ αντιμωλίαν των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία, έχει ασκηθεί νομοτύπως και εμπροθέσμως (άρθρα 495 παρ. 1, 2, 511, 513 παρ. 1 β, 516 παρ. 1, 517 εδ. α', 518 παρ. 2 ΚΠολΔ), ενώ έχει κατατεθεί από την εκκαλούσα το προβλεπόμενο παράβολο ποσού 200,00 € (άρθρο 495 παρ. 3 ΚΠολΔ). Επομένως, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να ερευνηθεί ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων της κατά την ίδια διαδικασία (άρθρο 533 παρ. 1 ΚΠολΔ).

 

Η ενάγουσα άσκησε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αμαλιάδας την από 28/7/2011 (αρ. εκθ. καταθ. ./2011) αγωγή της εναντίον των εναγομένων, με την οποία ισχυρίστηκε, ότι, δυνάμει της υπ' αριθμ. ./31-8-2006 σύμβασης πίστωσης με ανοικτό (αλληλόχρεο) λογαριασμό που καταρτίστηκε μεταξύ αυτής και του πρώτου εναγομένου, χορήγησε στον τελευταίο πίστωση μέχρι του ποσού των 40.000 ευρώ, της οποίας αυτός έκανε χρήση. Ότι επειδή οι απορρέουσες από την προαναφερομένη σύμβαση οφειλές (ληξιπρόθεσμες και μη) του πρώτου εναγομένου είχαν συσσωρευθεί και ανήρχοντο την 25η/8/2007 συνολικώς στο ποσό των 29.864,56 ευρώ τα συμβαλλόμενα μέρη προέβησαν στη σύναψη μεταξύ τους της υπ' αριθμ. ./19-8-2008 σύμβασης περί ρύθμισης οφειλής, με την οποία ο πιστούχος-πρώτος εναγόμενος αποδέχτηκε και αναγνώρισε την οφειλή του εκ 29.864,56 ευρώ ενώ συμφώνησαν να ρυθμίσουν την οφειλή και να γίνει η εξόφληση της κατά το σύστημα της σύνθετης χρεολυσίας και σύμφωνα με τους αναφερόμενους ειδικότερους όρους της σύμβασης αυτής. Ότι για την παρακολούθηση της ως άνω οφειλής τηρήθηκε στο υποκατάστημα της στην Αμαλιάδα ο υπ' αριθμ. … λογαριασμός ο οποίος, στις 20/1/2011 εμφάνιζε χρεωστικό υπόλοιπο σε βάρος του πρώτου εναγομένου ύψους 29.595 ευρώ. Ότι επειδή ο πρώτος εναγόμενος αθέτησε τους όρους της άνω σύμβασης ρύθμισης οφειλής και κατέστη υπερήμερος, με το από 20/1/2011 έγγραφο υπό τον τίτλο «ΕΞΩΔΙΚΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ-ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ» που κοινοποίησε σε αυτόν (πρώτο εναγόμενο) στις 25/1/2011, κατήγγειλε την εν λόγω σύμβαση ρύθμισης οφειλής και έκλεισε τον προαναφερόμενο λογαριασμό, ο οποίος κατά την ημεροχρονολογία αυτή εμφάνιζε χρεωστικό υπόλοιπο σε βάρος του ύψους 29.595 ευρώ. Ότι ο πρώτος εναγόμενος, δυνάμει του υπ' αριθμ. ./1-12-2010 συμβολαίου της Συμβολαιογράφου Αμαλιάδας … που μεταγράφηκε νομίμως στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Αμαλιάδας, μεταβίβασε στη δεύτερη εναγομένη, αδελφή του, λόγω δωρεάς εν ζωή, και κατά πλήρη κυριότητα το  ιδανικό του μερίδιο επί των περιγραφομένων λεπτομερώς κατά θέση, έκταση και όρια οριζόντιων ιδιοκτησιών (δύο τον αριθμό) αγοραίας αξίας 14.000 ευρώ. Ότι η εν λόγω δικαιοπραξία, μετά την οποία ο πρώτος εναγόμενος στερείται παντελώς εμφανούς περιουσίας, έγινε με πρόθεση βλάβης της (ενάγουσας), διότι ο πρώτος εναγόμενος γνώριζε κατά το χρόνο που αυτή έλαβε χώρα, αφενός μεν ότι είναι οφειλέτης της, αφού η απαίτηση του ήταν ήδη γεγενημένη και ανήρχετο κατά το χρόνο της απαλλοτριωτικής δικαιοπραξίας στο ποσό των 28.815,61 ευρώ, αφετέρου δε ότι με την απαλλοτρίωση των μοναδικών περιουσιακών του στοιχείων θα περιέλθει σε οικονομική αδυναμία και δεν θα έχει πλέον τη δυνατότητα να ικανοποιήσει την άνω απαίτηση της και ότι η δεύτερη εναγομένη γνώριζε το σκοπό του τελευταίου.  Με βάση το ιστορικό αυτό, η ενάγουσα, ζήτησε α) να απαγγελθεί υπέρ αυτής η διάρρηξη της προσβαλλόμενης καταδολιευτικής δικαιοπραξίας και β) να διαταχθεί η επαναφορά των πραγμάτων στην πρότερα κατάσταση, ήτοι αυτή που ήταν πριν από την απαλλοτριωτική δικαιοπραξία και να καταδικαστούν οι εναγόμενοι στη δικαστική της δαπάνη. Το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο δίκασε κατ’ αντιμωλίαν των διαδίκων την αγωγή αυτή κατά την τακτική διαδικασία, με την υπ' αριθμ. 35/2015 οριστική απόφαση του δέχθηκε την αγωγή ως ορισμένη και νόμιμη (εκτός από το αίτημα περί επαναφοράς των πραγμάτων στην κατάσταση που ήταν πριν από την απαλλοτριωτική δικαιοπραξία, το οποίο απορρίφθηκε ως μη νόμιμο, για τους λόγους που εκτίθενται ειδικότερα στο σκεπτικό της απόφασης εκείνης) και στη συνέχεια απέρριψε  αυτήν ως ουσιαστικά αβάσιμη.   Η ενάγουσα άσκησε στο Δικαστήριο τούτο την από 20/12/2017 (αρ. εκθ. καταθ. ./27-12-2017) έφεση της εναντίον των εναγομένων, με την οποία ζητεί, για τους λόγους που εκτίθενται ειδικότερα σε αυτήν και ανάγονται σε εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου και σε εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση και στη συνέχεια να γίνει δεκτή η αγωγή στο σύνολο της. Από τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων (μία από κάθε πλευρά) που δόθηκαν στο Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο και περιέχονται στα επικαλούμενα και προσκομιζόμενα ταυτάριθμα με την εκκαλούμενη απόφαση πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του και όλα τα έγγραφα που οι διάδικοι επικαλούνται και προσκομίζουν νόμιμα, καθώς και τα διδάγματα της κοινής πείρας τα οποία λαμβάνονται υπόψη αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (άρθρο 336 παρ. 4 ΚΠολΔ), αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Δυνάμει της υπ’ αριθμ.  .31-8-2006 σύμβασης πίστωσης με ανοικτό (αλληλόχρεο) λογαριασμό που καταρτίστηκε μεταξύ της ενάγουσας και του πρώτου εναγομένου, η πρώτη χορήγησε στον τελευταίο πίστωση μέχρι του ποσού των 40.000 ευρώ, της οποίας αυτός έκανε χρήση. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι οι απορρέουσες από την ως άνω σύμβαση οφειλές (ληξιπρόθεσμες και μη) του πρώτου εναγομένου είχαν συσσωρευθεί και ανήρχοντο στις 25/8/2007 συνολικώς στο ποσό των 29.864,56 ευρώ και για το λόγο αυτό η ενάγουσα και ο πρώτος εναγόμενος προέβησαν στη σύναψη μεταξύ τους της υπ' αριθμ. ./19-8-2008 σύμβασης ρύθμισης οφειλής, με την οποία ο πρώτος εναγόμενος αποδέχτηκε και αναγνώρισε την ως άνω οφειλή του εκ 29.864,56 ευρώ ενώ συμφώνησαν να ρυθμίσουν την εν λόγω οφειλή και να γίνει η εξόφληση της κατά το σύστημα της σύνθετης χρεολυσίας σύμφωνα με τους ειδικότερους αναφερόμενους όρους. Όμως, ο πρώτος εναγόμενος αθέτησε τους όρους της ανωτέρω σύμβασης και κατέστη υπερήμερος ενώ ο υπ' αριθμ. … λογαριασμός που τηρείτο για την παρακολούθηση της οφειλής στις 20/1/2011 εμφάνιζε χρεωστικό υπόλοιπο σε βάρος του εκ 29.595 ευρώ. Για το λόγο αυτό η ενάγουσα, με το από 20/1/2011 έγγραφο υπό τον τίτλο «ΕΞΩΔΙΚΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ - ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ», που κοινοποίησε στον πρώτο εναγόμενο στις 25/1/2011 (βλ. την υπ' αριθμ. ./25-1-2011 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Αμαλιάδας …), κατήγγειλε τη σύμβαση ρύθμισης οφευλής, και κήρυξε ληξιπρόθεσμο και απαιτητό όλο το ποσό του δανείου εκ 29.595 ευρώ, ενώ έκλεισε τον προαναφερόμενο λογαριασμό ο οποίος κατά την κρίσιμη ημεροχρονολογία (25/1/2001) εμφάνιζε χρεωστικό υπόλοιπο σε βάρος του πρώτου εναγομένου εκ 29.595 ευρώ. Ακόμη αποδείχθηκε ότι, πριν από την καταγγελία της προαναφερόμενης σύμβασης ρύθμισης οφειλής και το οριστικό κλείσιμο του λογαριασμού που τηρείτο για την παρακολούθηση της οφειλής και ενώ είχαν ήδη συντελεστεί τα παραγωγικά περιστατικά της απαίτησης της ενάγουσας σε βάρος του πρώτου εναγομένου και δη η κατάρτιση της σύμβασης πίστωσης και η χορήγηση της πίστωσης, καθώς και η κατάρτιση της σύμβασης ρύθμισης οφειλής, ο πρώτος εναγόμενος, δυνάμει του υπ' αριθμ. ./1-12-2010 συμβολαίου της Συμβολαιογράφου Αμαλιάδας … που μεταγράφηκε νόμιμα στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Αμαλιάδας, μεταβίβασε, λόγω δωρεάς εν ζωή, στη δεύτερη εναγομένη, αδελφή του, τα κάτωθι περιουσιακά του στοιχεία, τα οποία ήταν τα μοναδικά εμφανή περιουσιακά στοιχεία που είχε στην κυριότητα του. Ειδικότερα, ο πρώτος εναγόμενος μεταβίβασε στη δεύτερη εναγομένη το ιδανικό μερίδιο των 3/24 εξ αδιαιρέτου της πλήρους κυριότητας δύο οριζοντίων ιδιοκτησιών, που είχαν περιέλθει στον δικαιοπάροχο του και πατέρα του, … του ., ως ενιαία οριζόντια ιδιοκτησία και τις οποίες αυτός (πρώτος εναγόμενος) απέκτησε με την υπ' αριθμ. ./2010 πράξη αποδοχής κληρονομιάς - τροποποίησης οριζόντιας ιδιοκτησίας της ως άνω Συμβολαιογράφου ως ένα (ενιαίο) ακίνητο χωρίς αλλοίωση του υφισταμένου εμπραγμάτου δικαιώματος, ήτοι: α) του υπό στοιχείο Α-2 διαμερίσματος του πρώτου ορόφου πάνω από το ισόγειο πολυκατοικίας, κτισμένης σε οικόπεδο εκτάσεως 443 τ.μ., που βρίσκεται εντός της Αμαλιάδας, στη συμβολή των οδών …, εμβαδού 40,30 τ.μ., το οποίο αποτελείται από ένα δωμάτιο, κουζίνα και λουτρό και συνορεύει βόρεια με το υπό στοιχεία Α-1 διαμέρισμα του ιδίου ορόφου, νότια με την οδό ., ανατολικά εν μέρει με κοινόχρηστο χώρο οικοδομής και εν μέρει με το υπό στοιχείο Α-3 διαμέρισμα του ιδίου ορόφου και δυτικά με την οδό . και έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας στο όλο οικόπεδο 30/1000 εξ αδιαιρέτου και β) του υπό στοιχείο Β-2 διαμερίσματος του δεύτερου πάνω από το ισόγειο ορόφου της ιδίας πολυκατοικίας, το οποίο αποτελείται από κουζίνα, δωμάτιο και λουτρό και συνορεύει βόρεια με το υπό στοιχείο Β-1 διαμέρισμα του ιδίου ορόφου, νότια με τη δημοτική οδό ., ανατολικά εν μέρει με κοινόχρηστο χώρο οικοδομής και εν μέρει με το υπό στοιχείο Β-3 διαμέρισμα του ιδίου ορόφου και δυτικά με την οδό . εμβαδού 54,70 τ.μ., το οποίο έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας στο όλο οικόπεδο 41/1000 εξ αδιαιρέτου. Η αξία της πλήρους κυριότητας του ιδανικού μεριδίου των μεταβιβασθέντων ως άνω οριζοντίων ιδιοκτησιών κατά το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού, όπως εκτιμήθηκε από την αρμόδια οικονομική εφορία και αναφέρεται στη συμβολαιογραφική πράξη   απαλλοτρίωσης, ανέρχεται στο ποσό των 6.253,51 ευρώ, που ταυτίζεται με την αγοραία αξία του κατά το χρόνο άσκησης της αγωγής και δεν αμφισβητείται ειδικά από τους εναγομένους, η οποία (αξία) υπολείπεται της απαίτησης της ενάγουσας κατά του πρώτου εναγομένου. Τούτων δοθέντων, αποδείχθηκε ότι η επίδικη απαλλοτριωτική πράξη (δωρεά εν ζωή) από τον πρώτο εναγόμενο προς τη δεύτερη εναγομένη έγινε με πρόθεση για να βλάψει τα συμφέροντα της ενάγουσας, καθότι ο πρώτος εναγόμενος σαφώς γνώριζε κατά το χρόνο που αυτή έλαβε χώρα, αφενός μεν ότι είναι οφειλέτης της ενάγουσας, αφού υπήρχαν ήδη τα παραγωγικά περιστατικά της απαίτησης της, αφετέρου δε ότι με την απαλλοτρίωση των μοναδικών περιουσιακών του στοιχείων θα καταστεί αφερέγγυος και θα περιέλθει σε οικονομική αδυναμία και δεν θα έχει τη δυνατότητα να ικανοποιήσει την απαίτηση της αυτή, γεγονός το οποίο αποδέχθηκε. Η κρίση αυτή του Δικαστηρίου δεν αναιρείται από τον ισχυρισμό του πρώτου εναγομένου ότι η εν λόγω απαλλοτριωτική πράξη καταρτίστηκε σε εκπλήρωση υποχρέωσης του προς τη δεύτερη εναγομένη, αδελφή του και σε αντάλλαγμα για την πληρωμή από μέρους της τελευταίας των χρεών της κληρονομιάς του αποβιώσαντος πατρός τους κατά το μέρος που βάρυναν το κληρονομικό του μερίδιο, διότι η εκπλήρωση μιας τέτοιας υποχρέωσης δεν μπορεί να δικαιολογήσει ούτε τη βλάβη της δανείστριας τράπεζας ούτε τη μη εκπλήρωση των ενοχικών του υποχρεώσεων προς αυτήν και σε κάθε περίπτωση αυτή έπεται των εν λόγω υποχρεώσεων του. Τέλος, όσον αφορά  την υπ' αριθμ. 170/2017 απόφαση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αμαλιάδας, με την οποία οι εναγόμενοι, κατόπιν μηνυτήριας αναφοράς της ενάγουσας σε βάρος τους, απηλλάγησαν των αποδιδόμενων σε αυτούς αξιοποίνων πράξεων α) της καταδολίευσης δανειστών ο πρώτος και β) της άμεσης συνέργειας στην ως άνω πράξη, η δεύτερη  λόγω αμφιβολιών του ποινικού Δικαστηρίου ως προς το δόλο των κατηγορουμένων (σύμφωνα με το σκεπτικό του) ουδεμία έννομη επιρροή ασκεί στην παρούσα δίκη, προκύπτει το αμετάκλητο της εν λόγω απόφασης. Κατ' ακολουθίαν όλων των ανωτέρω, εφόσον αποδείχθηκε ότι η επίδικη απαλλοτριωτική δικαιοπραξία από τον πρώτο εναγόμενο προς τη δεύτερη εναγομένη έγινε με πρόθεση βλάβης της ενάγουσας, καθώς και ότι η αξία του ιδανικού μεριδίου των μεταβιβασθέντων ακινήτων υπολείπεται της απαίτησης της ενάγουσας εναντίον του πρώτου εναγομένου, χωρίς να ερευνάται η γνώση της δεύτερης εναγομένης, αφού η επίδικη απαλλοτριωτική πράξη προς αυτήν έγινε από χαριστική αιτία (λόγω δωρεάς) (άρθρο 942ΑΚ), πρέπει να απαγγελθεί υπέρ της ενάγουσας η ολική διάρρηξη της εν λόγω απαλλοτριωτικής πράξης (δωρεάς εν ζωή). Συνακόλουθα, το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο το οποίο με την εκκαλούμενη απόφαση του έκρινε ότι ο πρώτος εναγόμενος κατά την επίδικη απαλλοτρίωση δεν ενήργησε με πρόθεση (δόλο) για να βλάψει τα συμφέροντα της ενάγουσας και στη συνέχεια απέρριψε την αγωγή ως ουσιαστικά αβάσιμη έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων κατά το βάσιμο σχετικό λόγο εφέσεως και πρέπει η έφεση να γίνει δεκτή ως ουσιαστικά βάσιμη και να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση στο σύνολο της. Ακολούθως, πρέπει να κρατηθεί η υπόθεση από το Δικαστήριο τούτο (άρθρο 535 παρ.1 ΚΠολΔ) να δικαστεί κατ’ ουσίαν η αγωγή και να γίνει δεκτή ως βάσιμη από ουσιαστική άποψη και να απαγγελθεί υπέρ της ενάγουσας η διάρρηξη της επίδικης απαλλοτριωτκής δικαιοπραξίας (δωρεάς εν ζωή) κατά τα οριζόμενα ειδικότερα στο διατακτικό. Τέλος, οι εναγόμενοι λόγω της ήττας τους πρέπει να υποχρεωθούν στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της ενάγουσας και για τους δύο βαθμούς δικαιοδοσίας κατά παραδοχή του σχετικού αιτήματος της τελευταίας (άρθρα 176,183,189 παρ. 1 και 191 παρ.2 ΚΠολΔ), ενώ πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του παραβόλου της έφεσης στην εκκαλούσα (άρθρο 495 παρ. 3 ΚΠολΔ), όπως ορίζεται ειδικότερα στο διατακτικό.

 

 

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

 

 

Δικάζει κατ’ αντιμωλίαν των διαδίκων. Δέχεται τυπικά και κατ' ουσίαν την έφεση.

 

Εξαφανίζει την εκκαλούμενη υπ' αριθμ. 35/2015 οριστική απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αμαλιάδας.

 

Κρατεί την υπόθεση και δικάζει κατ' ουσίαν την από 28/7/2011 (αριθμ.έκθ.καταθ. ./2011) αγωγή.

 

Δέχεται την αγωγή.

 

Απαγγέλλει υπέρ της ενάγουσας τη διάρρηξη της, διά του υπ' αριθμ. ./1-12-2010 συμβολαίου της Συμβολαιογράφου Αμαλιάδας … που μεταγράφηκε νόμιμα στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Αμαλιάδας στον τόμο . με αριθμό ., καταρτισθείσας μεταξύ των εναγομένων καταδολιευτικής δικαιοπραξίας (δωρεάς εν ζωή), δυνάμει της οποίας μεταβιβάστηκε από τον πρώτο εναγόμενο προς τη δεύτερη εναγομένη, αιτία δωρεάς εν ζωή, και κατά πλήρη κυριότητα το ιδανικό μερίδιο του των 3/24 εξ αδιαιρέτου επί των υπό στοιχεία (Α-2) και (Β-2) περιγραφομένων λεπτομερώς στο συμβόλαιο αυτό, κατά θέση, έκταση, όρια και προέλευση οριζοντίων ιδιοκτησιών (διαμερισμάτων). Επιβάλλει σε βάρος των εναγομένων τα δικαστικά έξοδα της ενάγουσας αμφοτέρων των βαθμών δικαιοδοσίας, τα οποία ορίζει σε 1.100,00 € (χίλια εκατό ευρώ).

 

Διατάσσει την επιστροφή του παραβόλου της έφεσης στην καταθέσασα αυτό εκκαλούσα.

 

Κρίθηκε, αποφασίστηκε στην Πάτρα στις........2020 με την παραπάνω σύνθεση. Επειδή ένα μέλος της σύνθεσης η Εφέτης Αγγελική Τσώλα μετατέθηκε η παρούσα δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του στην Πάτρα στις....Ιουνίου 2020 με την παρακάτω σύνθεση αποτελούμενη από τους: Ανδρέα Κακολύρη, Πρόεδρο Εφετών, Σαλώμη Μούζουρα και Γεώργιο Ανδρεάδη, Εφέτες, χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξουσίων τους δικηγόρων.

 

 

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                        Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΤρΔΕφΑθ 59/2020 Φόρος κληρονομίας - Καταθέσεις σε κοινό λογαριασμό - Δίκαιο ΕΕ - Ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων - Κοινοί λογαριασμοί και χαρτοφυλάκια αλλοδαπής -.

ΤρΔΕφΑθ 59/2020

 

Φόρος κληρονομίας - Καταθέσεις σε κοινό λογαριασμό - Δίκαιο ΕΕ - Ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων - Κοινοί λογαριασμοί και χαρτοφυλάκια αλλοδαπής -.

 

Προϋποθέσεις απαλλαγής από φόρο κληρονομίας. Για όλες τις καταθέσεις σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς ή σε κοινά χαρτοφυλάκια, στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή, Ελλήνων κατοίκων ημεδαπής, παρέχεται απαλλαγή των συνδικαιούχων από το φόρο κληρονομίας, σε περίπτωση θανάτου ενός συνδικαιούχου, υπό την προϋπόθεση ότι έχει τεθεί ο πρόσθετος όρος στους κοινούς λογαριασμούς και στα κοινά χαρτοφυλάκια ότι, μετά το θάνατο οποιουδήποτε συνδικαιούχου, οι καταθέσεις περιέρχονται αυτοδικαίως στους λοιπούς επιζώντες. Δίκαιο ΕΕ. Στην ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων υπάγονται και οι κληρονομίες. Κρίθηκε ότι εν προκειμένω δεν παραβιάζεται η ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων αφού δεν υφίσταται διαφορετική νομοθετική ρύθμιση για τις προϋποθέσεις απαλλαγής από τον φόρο κληρονομίας των κοινών λογαριασμών και χαρτοφυλακίων ανάλογα με το αν τηρούνται στην Ελλάδα ή σε χώρες του εξωτερικού.

 

 

 

 

 

Αριθμός απόφασης:59/2020

 

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Τμήμα 4ο Τριμελές

 

Αποτελούμενο από τις : Μαρία Καλαϊτζή, Πρόεδρο Εφετών Διοικητικών Δικαστηρίων, Λουκία Σκουρολιάκου (Εισηγήτρια) και Ελεάνα Λεοντάρη, Εφέτες Διοικητικών Δικαστηρίων και γραμματέα την Ευτυχία Σιδερή, δικαστική υπάλληλο,

 

συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 18 Ιουνίου 2019 για να δικάσει τη με ημερομηνία κατάθεσης 27.03.2018 (ΠΡΦ ./27.03.2018) προσφυγή :

 

τ ω ν 1) …, κατοίκου Ψυχικού (οδός ..), 2) …, κατοίκου Αθηνών (οδός .), 3) …, κατοίκου Ηνωμένου Βασιλείου (διεύθυνση φορολογικού εκπροσώπου οδός …) και 4) … κατοίκου Ψυχικού (οδός …), οι οποίοι παραστάθηκαν με τον πληρεξούσιό τους δικηγόρο Κώνστα Πούλιο, σύμφωνα με την έγγραφη δήλωση, κατ' άρθρο 133 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ., που κατέθεσε στις 13.06.2019 στη Γραμματεία του Δικαστηρίου,

 

κατά του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο εκπροσωπείται από τον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) και παραστάθηκε με τη Δικαστική Πληρεξούσια του Ν.Σ.Κ. Αγγελική Κλούκου, σύμφωνα με την έγγραφη δήλωση, κατ' άρθρο 133 παρ. 2 του Κ.Δ.Δ., που κατέθεσε στις 14.06.2019 στη Γραμματεία του Δικαστηρίου.

 

 

Το Δικαστήριο

 

μελέτησε τη δικογραφία και

 

σ κ έ φ τ η κ ε σύμφωνα με το νόμο.

 

 

Η κρίση του είναι η εξής :

 

 

1.. Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε παράβολο 3.000 ευρώ (βλ. διπλότυπα είσπραξης τύπου Α, σειράς Θ ., με α/α ./27.03.2018 και σειράς Θ ., με α/α ./26.11.2018 της Δ.Ο.Υ. Ψυχικού), οι προσφεύγοντες επιδιώκουν παραδεκτώς την ακύρωση της ./03.01.2018 απόφασης του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με την οποία απορρίφθηκε η ./02.10.2017 ενδικοφανής προσφυγή τους. Με την πιο πάνω ενδικοφανή προσφυγή οι προσφεύγοντες ζήτησαν την ακύρωση της σιωπηρής απόρριψης από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Ψυχικού της από 11.05.2017 επιφύλαξής τους, κατ' άρθρο 20 του ν. 4174/2013, την οποία υπέβαλαν μαζί με την ./11.05.2017 δήλωσή τους φόρου κληρονομίας, για την κληρονομία που περιήλθε σε αυτούς με το θάνατο, στις 13.08.2016, της συζύγου του πρώτου και μητέρας των λοιπών ….

 

2. Επειδή, στην παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2961/2001, με το άρθρο πρώτο του οποίου κυρώθηκε ο «Κώδικας Φορολογίας Κληρονομιών Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Λαχεία» (Α' 266), ορίζεται ότι : «Επιβάλλεται φόρος στις περιουσίες που αποκτήθηκαν αιτία θανάτου [...] σύμφωνα με τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο» και στην παρ. 1 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου ότι : «Στο φόρο υποβάλλεται : α) Η κείμενη στην Ελλάδα οποιασδήποτε φύσεως περιουσία, η οποία ανήκει είτε σε ημεδαπούς είτε σε αλλοδαπούς. β) Η κείμενη στην αλλοδαπή ενσώματη ή ασώματη κινητή περιουσία Έλληνα υπηκόου, που έχει την κατοικία του οπουδήποτε, καθώς και αλλοδαπού που έχει την κατοικία του στην Ελλάδα, με την επιφύλαξη της εφαρμογής της διάταξης της περίπτωσης ε' της παραγράφου 2 του άρθρου 25». Περαιτέρω, στο άρθρο 25 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι : «1. Απαλλάσσονται από το φόρο [.]. 2. Επίσης απαλλάσσονται από το φόρο α) [.] β) [.] γ) Η χρηματική κατάθεση σε τράπεζα σε ανοικτό λογαριασμό στο όνομα δύο ή περισσοτέρων από κοινού (Compte Joint, Joint Account) κατά τις διατάξεις του ν. 5638/1932 (ΦΕΚ 307 Α'), στην οποία έχει τεθεί ο πρόσθετος όρος ότι με το θάνατο οποιουδήποτε δικαιούχου η κατάθεση και ο λογαριασμός αυτής περιέρχεται αυτοδίκαια στους λοιπούς επιζώντες μέχρι τον τελευταίο από αυτούς. Η απαλλαγή αυτή ισχύει και σε κοινούς λογαριασμούς με προθεσμία ή ταμιευτηρίου με προειδοποίηση και σε κοινούς λογαριασμούς σε συνάλλαγμα ή σε συνάλλαγμα και δραχμές με προθεσμία ή ταμιευτηρίου με προειδοποίηση μονίμων κατοίκων της αλλοδαπής ή αυτών με συνδικαιούχους μόνιμους κατοίκους της ημεδαπής. Αντίθετα η απαλλαγή αυτή δεν επεκτείνεται στους κληρονόμους του τελευταίου απομείναντος δικαιούχου. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται ανάλογα και σε μερίδια αμοιβαίου κεφαλαίου. δ) [...]». Εξάλλου, στην παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 5638/1932 «Περί καταθέσεως σε κοινό λογαριασμό» (Α' 307) ορίζεται ότι : «Χρηματική κατάθεσις παρά Τραπέζη εις ανοικτόν λογαριασμόν επ' ονόματι δύο ή πλειοτέρων από κοινού (Compte Joint, Joint Account) είναι εν τη εννοία του παρόντος νόμου η περιέχουσα τον όρον ότι του εκ ταύτης λογαριασμού δύναται να κάμνει χρήση εν όλω ή εν μέρει, άνευ συμπράξεως των λοιπών είτε εις είτε τινές και πάντες κατ' ιδίαν οι δικαιούχοι», ενώ στο άρθρο 2 του ίδιου νόμου ότι : «Επί των καταθέσεων τούτων δύναται να τεθή προσθέτως ο όρος ότι άμα τω θανάτω οιουδήποτε των δικαιούχων η κατάθεσις και ο εκ ταύτης λογαριασμός περιέρχεται αυτοδικαίως εις τους λοιπούς επιζώντας μέχρι του τελευταίου τούτων. Εν τη περιπτώσει ταύτη η κατάθεσις περιέρχεται εις αυτούς ελευθέρα παντός φόρου κληρονομίας ή άλλου τέλους. Αντιθέτως η απαλλαγή αυτή δεν επεκτείνεται επί των κληρονόμων του τελευταίου απομείναντος δικαιούχου».

 

3. Επειδή, περαιτέρω, στην παρ. 1 του άρθρου 63 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (πρώην άρθρο 56 της ΣΕΚ) ορίζεται ότι : «Στα πλαίσια των διατάξεων του παρόντος κεφαλαίου, απαγορεύεται οποιοσδήποτε περιορισμός των κινήσεων κεφαλαίων μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών». Κατά την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καίτοι η άμεση φορολογία εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, τα κράτη μέλη οφείλουν, κατά την άσκησή της, να τηρούν το κοινοτικό δίκαιο (βλ. μεταξύ άλλων τις αποφάσεις της 11ης Αυγούστου 1995, C - 80/94 Wielockx και της 10ης Μαρτίου 2005 C - 39/04 Labotatoires Fournier). Το παραπάνω άρθρο 63 της ΣΛΕΕ θέτει σε εφαρμογή την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των κρατών μελών και τρίτων χωρών. Ενόψει του ότι οι ισχύουσες Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν περιλαμβάνουν ορισμό της έννοιας των «κινήσεων κεφαλαίων», γίνεται δεκτό νομολογιακά ότι σχετικά συνεχίζουν να ισχύουν οι ορισμοί της προγενέστερης Οδηγίας 88/361/ΕΟΚ του Συμβουλίου και τα παραρτήματα αυτής, όπου στην περίπτωση ΧΙ του παραρτήματος I, το οποίο επιγράφεται «Κινήσεις κεφαλαίων προσωπικού χαρακτήρα», περιλαμβάνονται οι κληρονομίες. Τα μέτρα που, ως περιορισμοί για τις κινήσεις κεφαλαίων, απαγορεύονται από το άρθρο 63 παρ. 1 της Συνθήκης στην περίπτωση ειδικά των κληρονομιών, περιλαμβάνουν εκείνα που έχουν ως αποτέλεσμα να μειώσουν την αξία της κληρονομίας του κατοίκου ενός κράτους μέλους άλλου από αυτό στο οποίο βρίσκονται τα σχετικά αγαθά και στο οποίο (κράτος μέλος) φορολογείται η κληρονομία των αγαθών αυτών (βλ. τις αποφάσεις της 14 Νοεμβρίου 1995, C - 484/93 Svensson και Gustavsson, της 14 Οκτωβρίου 1999 C - 439/97).

 

4. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας προκύπτουν τα ακόλουθα : Οι προσφεύγοντες, μετά το θάνατο, στις 13 Αυγούστου 2016, της …, συζύγου του πρώτου εξ αυτών και μητέρας των δεύτερου, τρίτης και τέταρτης, κληρονόμησαν εξ αδιαθέτου, ισομερώς κατά το 1/4 ο καθένας, το 1/5 χρηματικών καταθέσεων, αμοιβαίων κεφαλαίων, ομολόγων και λοιπών επενδυτικών προϊόντων, που τηρούνταν σε κοινούς λογαριασμούς και κοινά χαρτοφυλάκια, ημεδαπής και αλλοδαπής, στα οποία ήταν συνδικαιούχοι και οι πέντε. Με την ./11.05.2017 κοινή δήλωση φόρου κληρονομίας, που οι προσφεύγοντες υπέβαλαν εμπροθέσμως στη Δ.Ο.Υ. Ψυχικού, συνυπέβαλαν και την από 11.05.2017 επιφύλαξη, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ν. 4174/2013, με την οποία υποστήριξαν ότι για τα δηλωθέντα από αυτούς ποσά, τα οποία ήταν κατατεθειμένα σε κοινούς λογαριασμούς ή τοποθετημένα σε κοινά χαρτοφυλάκια στο εξωτερικό, δεν οφειλόταν φόρος κληρονομίας, καθόσον αυτά απαλλάσσονταν του πιο πάνω φόρου δυνάμει προβλέψεων τόσο της εθνικής όσο και της ενωσιακής νομοθεσίας. Συγκεκριμένα στην πιο πάνω επιφύλαξη περιέλαβαν : Α. Καταθέσεις σε κοινούς λογαριασμούς στο εξωτερικό : 1) Το 1/5 από κατάθεση σε κοινό λογαριασμό με αριθμό … στην Credit Suisse AG, συνολικού ποσού 556.324,38 ευρώ, με την αξία του 1/5 να ανέρχεται σε 111.264,88 ευρώ. 2) Το 1/5 από κατάθεση σε κοινό λογαριασμό στην Rothschild & Co, ΙΒΑΝ CH …, συνολικού ποσού 2.037.030,00 ευρώ, με την αξία του 1/5 να ανέρχεται σε 407.406,00 ευρώ. Επομένως, η συνολική αξία του 1/5 των καταθέσεων αυτών ανερχόταν στο ποσό των 518.670,88 ευρώ, το κληρονομικό δε μερίδιο για κάθε έναν από τους προσφεύγοντες ανερχόταν στο ποσό των 129.667,72 ευρώ. Β. Αμοιβαία κεφάλαια τοποθετημένα στο εξωτερικό : 1) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής - Jersey- (.), συνολικής αξίας αποτίμησης 655.215,36 ευρώ, με αξία μεριδίου 131.043,07 ευρώ. 2) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής - UNITED STATES - (.), συνολικής αξίας αποτίμησης 613.573,25 ευρώ, με αξία μεριδίου 122.714,65 ευρώ. 3) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής UNITED STATES- (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.152.202,37 ευρώ, με αξία μεριδίου 230.440,47 ευρώ. 4) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής- UNITED STATES - (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.214.039,10 ευρώ, με αξία μεριδίου 242.807,82 ευρώ. 5) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής UNITED STATES (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 539.551,02 ευρώ, με αξία μεριδίου 107.910,20 ευρώ. 6) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής UNITED STATES - (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 552.137,67 ευρώ, με αξία μεριδίου 110.427,53 ευρώ. 7) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής -UNlTED STATES- (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.948.837,70 ευρώ, με αξία μεριδίου 389.767,54 ευρώ. 8) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής UNITED STATES- (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 159.804,72 ευρώ, με αξία μεριδίου 31.960,94 ευρώ. 9) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε επενδυτικό προϊόν Λουξεμβούργου (. …, ISIN …), συνολικής αξίας αποτίμησης 2.358.522 ευρώ, με αξία μεριδίου 471.704,40 ευρώ. 10) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε επενδυτικό προϊόν Ιρλανδίας (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.654.610,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 330.922,00 ευρώ. 11) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε επενδυτικό προϊόν Ιρλανδίας …), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.401.950,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 280.390,00 ευρώ. 12) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε επενδυτικό προϊόν Λουξεμβούργου (…), συνολικής αξίας αποτίμησης 6.901.351,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 1.380.270,20 ευρώ.13) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Αμερικής (……), συνολικής αξίας αποτίμησης 724.079,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 144.815,80 ευρώ. 14) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε επενδυτικό προϊόν (……), συνολικής αξίας αποτίμησης 444.426,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 88.885,20 ευρώ. 15) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε επενδυτικό προϊόν (… …), συνολικής αξίας αποτίμησης 774.435,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 154.887,00 ευρώ. 16) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Ελβετίας που επενδύει σε μετοχικούς τίτλους - (… …), συνολικής αξίας αποτίμησης 848.594,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 169.718,80 ευρώ. 17) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Λουξεμβούργου (……), συνολικής αξίας αποτίμησης  2.468.419,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 493.683,80 ευρώ. 18) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Λουξεμβούργου (., …), συνολικής αξίας αποτίμησης 624.689,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 124.937,80 ευρώ. 19) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Λουξεμβούργου (., …), συνολικής αξίας αποτίμησης 827.745,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 165.549,00 ευρώ. 20) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Ιρλανδίας (. …), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.258.982,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 251.796,40 ευρώ. 21) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Γαλλίας (. …), συνολικής αξίας αποτίμησης 519.750,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 103.950,00 ευρώ. 22) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Ιταλίας (.…), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.021.095,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 204.219,00 ευρώ. 23) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Ιρλανδίας (.…), συνολικής αξίας αποτίμησης 951.606,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 190.321,00 ευρώ. 24) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Λουξεμβούργου (.…), συνολικής αξίας αποτίμησης 559.160,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 111.832,00 ευρώ. 25) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Λουξεμβούργου (. …), συνολικής αξίας αποτίμησης 507.650,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 101.530,00 ευρώ. 26) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Γαλλίας (. …), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.385.930,00 ευρώ, με αξία μεριδίου 277.186,00 ευρώ. 27) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Γερμανίας (. …), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.314.590,49 ευρώ, με αξία μεριδίου 262.918,09 Ευρώ. 28) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Γερμανίας (. …), συνολικής αξίας αποτίμησης 274.015,98 ευρώ, με αξία μεριδίου  54.803,19 ευρώ.  29) Μερίδιο 1/5 εξ αδιαιρέτου σε αμοιβαίο κεφάλαιο Ιρλανδίας (., ..), συνολικής αξίας αποτίμησης 1.947.434,40 ευρώ, με αξία μεριδίου 389.486,88 ευρώ. Επομένως η συνολική αξία του 1/5 των πιο πάνω ποσών από τοποθετήσεις σε κοινά χαρτοφυλάκια εξωτερικού ανερχόταν στο ποσό των 7.120.878,78 ευρώ και το κληρονομικό μερίδιο για κάθε έναν από τους προσφεύγοντες ανερχόταν στο ποσό του 1.780.219,70 ευρώ. Κατά της σιωπηρής απόρριψης από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Ψυχικού της πιο πάνω επιφύλαξης, λόγω της άπρακτης παρόδου τριμήνου από την υποβολή της (άρθρο 63 παρ. 2 Κ.Δ.Δ.), οι προσφεύγοντες κατέθεσαν ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Α.Α.Δ.Ε. την ./02.10.2017 ενδικοφανή προσφυγή. Επί της ενδικοφανούς αυτής προσφυγής εκδόθηκε η ./31.01.2018 απορριπτική απόφαση του Προϊσταμένου της πιο πάνω Διεύθυνσης, με την οποία κρίθηκε ότι τα ποσά που προέρχονται από χρηματικές καταθέσεις και αμοιβαία κεφάλαια, τα οποία τηρούνται σε κοινούς λογαριασμούς και χαρτοφυλάκια της αλλοδαπής, δεν καλύπτονται από τις διατάξεις του ν. 5638/1932, οι οποίες (διατάξεις) αφορούν τις καταθέσεις σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ημεδαπής και, επομένως, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις απαλλαγής από το φόρο κληρονομίας των ποσών των ένδικων λογαριασμών και χαρτοφυλακίων, η φορολογική υποχρέωση για τα οποία προσδιορίστηκε για τον πρώτο προσφεύγοντα σε 281.331,85 ευρώ και για κάθε έναν από τους τρεις επόμενους στο ποσό των 287.831,85 ευρώ.

 

5. Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή κατά της πιο πάνω απορριπτικής απόφασης του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Α.Α.Δ.Ε. οι προσφεύγοντες ζητούν την ακύρωσή της ως μη νόμιμης. Ισχυρίζονται ότι τα ποσά, τα οποία ανήκαν στη θανούσα και βρίσκονταν κατατεθειμένα σε κοινούς λογαριασμούς και σε κοινά χαρτοφυλάκια, τα οποία αυτή διατηρούσε μαζί με τους ίδιους στο εξωτερικό, απαλλάσσονται του φόρου κληρονομίας στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 περ. γ' του άρθρου 25 του ν. 2961/2001, σε συνδυασμό με το άρθρο 2 του ν. 5638/1932, ενώ σημειώνουν ότι με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 26 του ν. 2076/1992 καταργήθηκε το άρθρο 7 του ν. 5638/1932, που περιόριζε την εφαρμογή της εν λόγω φορολογικής απαλλαγής σε συγκεκριμένες ελληνικές και ξένες τράπεζες. Επί του λόγου αυτού της προσφυγής το καθ' ου η κρινόμενη προσφυγή Ελληνικό Δημόσιο, με την από 12.11.2018 έκθεση απόψεων και το από 20.06.2019 υπόμνημά του, ισχυρίζεται ότι οι καταθέσεις σε κοινούς λογαριασμούς και σε κοινά χαρτοφυλάκια απαλλάσσονται του φόρου, υπό τον όρο ότι έχει τεθεί σε αυτούς/αυτά ο απαιτούμενος από τις διατάξεις της παρ. 2 του ν. 5638/1932, αλλά και από τις διατάξεις της παρ. 2 περ. γ του άρθρου 25 του ν. 2961/2001, πρόσθετος όρος, οπότε, με το θάνατο ενός συνδικαιούχου, οι λοιποί επιζώντες αποκτούν εξ ιδίου δικαίου και όχι ως κληρονόμοι τα ποσά που βρίσκονται σε αυτούς/αυτά, με αποτέλεσμα να μην οφείλεται από αυτούς φόρος κληρονομίας. Το καθ' ου η προσφυγή υποστηρίζει ότι οι προσφεύγοντες ούτε επικαλούνται, ούτε αποδεικνύουν ότι τέτοιος πρόσθετος όρος είχε τεθεί στους ένδικους κοινούς λογαριασμούς και χαρτοφυλάκια, που τηρούνταν στην αλλοδαπή. Εξάλλου οι προσφεύγοντες, με το από 13.06.2019 υπόμνημά τους, υποστηρίζουν ότι, όσον αφορά στους κοινούς λογαριασμούς και στα κοινά χαρτοφυλάκια που τηρούνται στην ημεδαπή, υπάρχει πάγια πρακτική από τη φορολογική αρχή, ανεξαρτήτως της θέσης ή όχι σε αυτούς/αυτά του πρόσθετου όρου που προβλέπεται από το άρθρο 2 του ν. 5638/1932, να περιέρχονται, μαζί με τα ποσά που είναι κατατεθειμένα σ' αυτούς, στους επιζώντες συνδικαιούχους με πλήρη φορολογική απαλλαγή. Ενόψει τούτου ισχυρίζονται ότι η απαίτηση της φορολογικής αρχής, προκειμένου να γίνεται δεκτή και για τους κοινούς λογαριασμούς και για τα κοινά χαρτοφυλάκια, που τηρούνται στην αλλοδαπή, η πιο πάνω φορολογική απαλλαγή, να γίνεται ρητή αναφορά στους λογαριασμούς και τα χαρτοφυλάκια αυτά του προβλεπόμενου από τις διατάξεις, που προαναφέρθηκαν, πρόσθετου όρου, είναι καταχρηστική. Περαιτέρω, οι προσφεύγοντες ισχυρίζονται ότι η πρόβλεψη απαλλαγής από το φόρο κληρονομίας μόνον για τα ποσά που βρίσκονται κατατεθειμένα σε κοινούς λογαριασμούς και σε κοινά χαρτοφυλάκια στην Ελλάδα, παραβιάζει το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ειδικότερα, την αρχή της ελεύθερης κίνησης των κεφαλαίων, η οποία προβλέπεται από το άρθρο 63 της ΣΛΕΕ. Και τούτο γιατί, εφόσον οι κληρονομίες περιλαμβάνονται στις «κινήσεις κεφαλαίων προσωπικού χαρακτήρα», σύμφωνα με τους ορισμούς που δίδονται με την Οδηγία 88/361/ΕΟΚ, περιοριστικά μέτρα ως προς αυτές, τα οποία απαγορεύονται από το πιο πάνω άρθρο 63 της ΣΛΕΕ, είναι η, εν τέλει, η μείωση της αξίας της κληρονομίας, λόγω του προσδιορισμού ποσού οφειλόμενου φόρου, γιατί τα στοιχεία, που την αποτελούν, βρίσκονται σε κράτος διαφορετικό - μέλος της ένωσης ή τρίτο - από αυτό στο οποίο η κληρονομία θα φορολογηθεί, ενώ, αν τα στοιχεία αυτά βρίσκονταν στο τελευταίο αυτό κράτος, δεν θα επερχόταν η μείωση, εξ αιτίας διαφορετικού νομικού καθεστώτος. Ενόψει τούτων ισχυρίζονται ότι η απαλλαγή, που προβλέπεται από την παρ. 2 περ. γ' του άρθρου 25 του ν. 2961/2001, αφορά και τα χρηματικά ποσά που είναι κατατεθειμένα σε κοινούς λογαριασμούς ή σε κοινά χαρτοφυλάκια στο εξωτερικό.

 

6. Επειδή, από τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 5638/1932, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της παρ. 2 περ. γ του άρθρου 25 του ν. 2961/2001, οι οποίες ισχύουν αδιαλείπτως από τη δημοσίευση τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και μέχρι σήμερα, συνάγεται ότι για όλες τις καταθέσεις σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς ή σε κοινά χαρτοφυλάκια, στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή, Ελλήνων κατοίκων ημεδαπής, παρέχεται απαλλαγή των συνδικαιούχων από το φόρο κληρονομίας, σε περίπτωση θανάτου ενός συνδικαιούχου, υπό την προϋπόθεση ότι έχει τεθεί ο πρόσθετος όρος στους κοινούς λογαριασμούς και στα κοινά χαρτοφυλάκια ότι, μετά το θάνατο οποιουδήποτε συνδικαιούχου, οι καταθέσεις περιέρχονται αυτοδικαίως στους λοιπούς επιζώντες. Συνεπώς, η πρόβλεψη από τις παραπάνω διατάξεις του πρόσθετου όρου στους κοινούς λογαριασμούς και στα κοινά χαρτοφυλάκια, προκειμένου οι κοινοί αυτοί λογαριασμοί και τα κοινά χαρτοφυλάκια να περιέρχονται χωρίς φόρο κληρονομίας στους επιζώντες συνδικαιούχους, ισχύει τόσο για τους κοινούς λογαριασμούς και τα κοινά χαρτοφυλάκια που βρίσκονται στην ημεδαπή, όσο και για αυτούς/αυτά που βρίσκονται στην αλλοδαπή. Ενόψει αυτού, η ενδεχόμενη αποδοχή από τη φορολογική διοίκηση απαλλαγής από το φόρο κληρονομίας ποσών προερχόμενων από καταθέσεις σε κοινούς λογαριασμούς ή σε κοινά χαρτοφυλάκια, που τηρούνται στην ημεδαπή, χωρίς να ερευνάται αν ο πιο πάνω αναφερόμενος πρόσθετος όρος έχει τεθεί πράγματι στους λογαριασμούς και τα χαρτοφυλάκια αυτά, δεν βρίσκει έρεισμα στις πιο πάνω διατάξεις και για το λόγο αυτό προβάλλεται αλυσιτελώς από τους προσφεύγοντες. Επομένως, δεν εμφανίζεται καταχρηστική η απαίτηση της φορολογικής διοίκησης να έχει τεθεί ο προβλεπόμενος, από τις διατάξεις, που προαναφέρθηκαν, πρόσθετος όρος στους κοινούς λογαριασμούς και στα κοινά χαρτοφυλάκια, που τηρούνταν στην αλλοδαπή από τους προσφεύγοντες - οι οποίοι, σε κάθε περίπτωση, ούτε επικαλούνται, ούτε αποδεικνύουν ότι τέτοιος πρόσθετος όρος είχε τεθεί στους λογαριασμούς και στα χαρτοφυλάκια αυτά -εφόσον δεν προκύπτει διαφορετική νομοθετική αντιμετώπιση των κοινών λογαριασμών και χαρτοφυλακίων της αλλοδαπής έναντι αυτών της ημεδαπής. Περαιτέρω, η πιο πάνω διάταξη δεν παραβιάζει το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, ειδικότερα, την αρχή της ελεύθερης κίνησης των κεφαλαίων, η οποία προβλέπεται από το άρθρο 63 της ΣΛΕΕ, αφού, όπως προαναφέρθηκε, δεν υφίσταται διαφορετική νομοθετική ρύθμιση για τις προϋποθέσεις απαλλαγής από το φόρο κληρονομίας των κοινών λογαριασμών και χαρτοφυλακίων ανάλογα με το αν τηρούνται στην Ελλάδα ή σε χώρες του εξωτερικού. Ενόψει αυτών, οι αντίθετοι ισχυρισμοί των προσφευγόντων πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι.

 

7. Επειδή, τέλος, επικουρικά, οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι οι 66, 67, 68 και 69/2017 πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου κληρονομίας, με τις οποίες προσδιορίστηκε σε βάρος τους ο ένδικος φόρος, στερούνται παντελώς αιτιολογίας, αφού δεν γίνεται σ’ αυτές μνεία σχετικά με το πώς τεκμηριώνεται και αιτιολογείται η υπαγωγή των επίδικων ποσών σε φορολογία κληρονομιών. Το Ελληνικό Δημόσιο προβάλλει ότι ο λόγος αυτός της προσφυγής είναι απορριπτέος, πρωτίστως, ως απαράδεκτος, καθόσον διατυπώθηκε το πρώτον με το δικόγραφο της κρινόμενης προσφυγής, χωρίς να έχει προβληθεί προηγουμένως με την ενδικοφανή προσφυγή, κατά παράβαση των άρθρων 63 παρ. 8 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ.) και 63 παρ. 3 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ.). Ο ισχυρισμός αυτός του καθ' ου η προσφυγή Ελληνικού Δημοσίου πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον ο σκοπός της εν λόγω ενδικοφανούς διαδικασίας και η ανάγκη διαφύλαξης του ωφέλιμου αποτελέσματος της δεν αναιρούνται σε περίπτωση που με το δικόγραφο της προσφυγής ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων ή και με το δικόγραφο των πρόσθετων λόγων (άρθρο 131 Κ.Δ.Δ.), προβάλλονται, αναφορικά και μόνο με τα κεφάλαια της πράξης που αμφισβητήθηκαν με την ενδικοφανή προσφυγή και τα αιτήματα που διατυπώθηκαν με αυτήν, νομικές αιτιάσεις, οι οποίες δεν είχαν συμπεριληφθεί στην ενδικοφανή προσφυγή. Ειδικότερα, ισχυρισμοί με τους οποίους τίθενται αμιγώς νομικά ζητήματα, ήτοι ζητήματα τα οποία ανάγονται στην ισχύ και το κύρος ή στην ερμηνεία διατάξεων νόμου ή γενικών αρχών του ουσιαστικού ή δικονομικού δικαίου, δίχως να προϋποθέτουν έρευνα κρίσιμου πραγματικού, το οποίο δεν έχει τεθεί από την πλευρά του φορολογουμένου με την ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Φορολογικής Διοίκησης, δύνανται να προβληθούν παραδεκτώς με το δικόγραφο της προσφυγής ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων ή και με το δικόγραφο των πρόσθετων λόγων αυτής (βλ. ΣτΕ 1686/2019). Ενόψει αυτού, ο πιο πάνω ισχυρισμός για έλλειψη αιτιολογίας των πράξεων, που προαναφέρθηκαν, παραδεκτώς τίθεται για πρώτη φορά ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου με το δικόγραφο της κρινόμενης προσφυγής. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθόσον ο προσδιορισμός του οφειλόμενου από τους προσφεύγοντες φόρου κληρονομίας, έγινε με βάση τα δεδομένα της 391/2017 δήλωσης φόρου κληρονομίας, την οποία οι προσφεύγοντες υπέβαλαν εμπρόθεσμα στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. Ψυχικού.

 

8. Επειδή, κατ' ακολουθία των ανωτέρω, νόμιμα επιβλήθηκε σε βάρος των προσφευγόντων ο ένδικος φόρος, η δε κρινόμενη προσφυγή πρέπει να απορριφθεί και να καταπέσει υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου το παράβολο που καταβλήθηκε. Τέλος, κατ' εκτίμηση των περιστάσεων, πρέπει να απαλλαγούν οι προσφεύγοντες από το επιπλέον παράβολο, που υπολογίστηκε ως οφειλόμενο με το ./27.03.2018 σημείωμα πληρωμής παραβόλου του Προϊσταμένου της ΔΟΥ Ψυχικού και από τα δικαστικά έξοδα του καθ' ου η προσφυγή Ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με τα άρθρα 277 παρ. 9 και 10 και 275 παρ. 1 εδ.ε' του Κ.Δ.Δ. αντίστοιχα.

 

 

Δ I Α Τ Α Υ Τ Α

 

 

Απορρίπτει την προσφυγή.

 

Διατάσσει την κατάπτωση του καταβληθέντος παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.

 

Απαλλάσσει τους προσφεύγοντες από την καταβολή του επιπλέον υπολογισθέντος σε βάρος τους παραβόλου.

 

Απαλλάσσει τους προσφεύγοντες από τα δικαστικά έξοδα του καθ' ου η προσφυγή Ελληνικού Δημοσίου.

 

Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 3 Δεκεμβρίου 2019 και η απόφαση δημοσιεύτηκε στην ίδια πόλη, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, στις 15 Ιανουαρίου 2020.

 

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ                           H EIΣΗΓΗTΡIΑ

ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΑΪΤΖΗ               ΛΟΥΚΙΑ ΣΚΟΥΡΟΛΙΑΚΟΥ

 

Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΕΥΤΥΧΙΑ ΣΙΔΕΡΗ